داوطلبان همیشه با سوالاتی مانند تراز کنکور چیست ؟ یا تراز کنکور چگونه محاسبه میشود، مواجه هستند. برای پاسخ به این سوالات ابتدا باید با معنی تراز و رتبه کنکور و تفاوت آنها آشنا شوید. زمانی که تفاوت این دو موضوع را متوجه شدید به سراغ محاسبه تراز کنکور بروید و “راههای افزایش تراز در کنکور” را یاد بگیرید. شاید تا به حال نمیدانستید، عاملی که رتبه نهایی دانشآموزان و داوطلبان را مشخص میکند، تراز در کنکور است. به عبارتی دیگر تراز کنکور مشخص میکند که ارزش نتیجه کنکور داوطلبان چگونه است.
ما در این مطلب در مورد مسائلی مانند تراز کنکور چیست ؟ تراز کنکور چگونه محاسبه میشود؟ تراز کنکور و رتبه کنکور چه تفاوتی با یکدیگر دارند و … نکات مفیدی را در اختیار شما قرار میدهیم. با ما همراه باشید.
تراز در کنکور چیست؟ تراز کنکور چیست؟
زمانیکه کارنامه آزمایشی یا کارنامه کنکور سراسری خود را مشاهده میکنید با عبارت تراز کنکور مواجه میشوید. اما تراز در کنکور چیست؟
تراز یا نمره کل در کارنامه اولیه کنکور سراسری شاخصی برای تعیین وضعیت علمی داوطلب نسبت به سایر شرکت کنندگان کنکور سراسری است. هرچه تراز داوطلب نسبت به سایر رقبا بالاتر باشد شانس قبولی او برای پذیرش در کد رشته محل دلخواه بیشتر خواهد بود .
تراز کنکور یکی از مهمترین فاکتورهای قبولی داوطلبان در کنکور است. شما میتوانید با استفاده از تراز کنکور سطح علمی تمامی شرکتکنندگان در کنکور سراسری را مقایسه کنید. برای هر سوال در کنکور سراسری یک امتیاز داده میشود. این بدین معنی است که با در نظر گرفتن تعداد و ارزش هر سوال که داوطلب به آن پاسخ میدهد، یک امتیاز در نظر گرفته میشود. این امتیاز، تراز کنکور است و برای مقایسه سطح علمی داوطلبان مورد استفاده قرار میگیرد.
مثالی از تراز کنکور
به عنوان مثال در نظر بگیرید، داوطلبی در یک آزمون نمره ۱۵ را کسب کرده است. این داوطلب با گرفتن نمره ۱۵ نفر اول کلاس است. زیرا هیچ داوطلب دیگری در این آزمون نمره بالای ۱۵ کسب نکرده است. در آزمون دیگر، این داوطلب دوباره همان نمره ۱۵ را کسب میکند. اما داوطلبان دیگر، نمرات بیشتر از ۱۵ کسب کردهاند. همان طور که مشاهده میکنید ارزش این دو نمره کاملا با یکدیگر متفاوت است. این بدین معنی است که زمانی نمره ۱۵ ارزش دارد، که داوطلبان دیگر آن نمره را کسب نکرده باشند.
سوالات زیادی در مورد تاثیر معدل در کنکور سراسری برای داوطلبان پیش میآید مانند: تاثیر مثبت یعنی چه ؟ تاثیر قطعی معدل چیست ؟ تاثیر مثبت معدل بهتر است یا تاثیر قطعی ؟ که گروه مشاوره کابونتو در مقاله “تاثیر معدل در کنکور” به این سوالات پاسخ میدهد.
تراز کنکور کجای کارنامه است
همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید تراز و یا نمره کل به دو صورت نمره کل نهایی و ماکزیمم نمره کل زیر گروها ارائه شده است. و هر یک اطلاعات مهمی در خصوص عملکرد داوطلب در آزمون به او میدهد.
کارنامه زیر مربوط به یک داوطلب تجربی است. همانطور که میدانید رشتههای گروه تجربی به 5 زیر گروه تقسیم میشوند. همچنین ضرایب دروس عمومی و اختصاصی در هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است. بنابراین رتبه و تراز اکتسابی داوطلبان در هر یک از این زیر گروهها نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود.
ملاک سازمان سنجش برای قبولی داوطلبان تراز در زیر گروه است و داوطلبان میتوانند با توجه به تراز اکتسابی در هر زیر گروه از میزان شانس قبولی خود در رشته های مختلف مطلع شوند .
مطابق تصویر زیر تراز اکتسابی داوطلب در رشتههای زیرگروهها مشخص شده است:
- زیر گروه یک ( پزشکی ، دندانپزشکی ، پرستاری ، مامایی و…. ) 5956
- زیر گروه دو ( داروسازی و….) 5990
- رشتههای زیر گروه سه 6302
- رشتههای زیر گروه چهار 5582
- رشتههای زیر گروه پنج 5787

از آنجایی که هر درس در هر زیر گروه، ضرایب متفاوتی نسبت به زیرگروه دیگر دارد، ملاک اصلی گزینش شما برای پذیرش در هر رشته، رتبه و یا تراز شما در هر زیرگروه است. چینش درست انتخابها داوطلب را به کسب قبولی در رشته دلخواه در زمان اعلام نتایج کنکور سراسری نزدیک میکند. رتبه و تراز مندرج در این کارنامه راهنمای مناسبی برای اولویت بندی این انتخاب ها است. البته عواملی چون علاقه ، هزینه ، مسیر و کیفیت دانشگاه نیز باید در زمان انتخاب رشته کنکور سراسری مورد توجه قرار گیرند.
تراز کنکور و رتبه کنکور چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
رتبه ترتيب داوطلبان را نشان ميدهد. مثلا اگر 2000 نفر در کنکور شرکت کنند نفر 1 تا هزار را مشخص ميکند.
اما تراز تفاوت علمی بين داوطلبان را نيز نشان ميدهد. به اين معني که تراز نشان ميدهد که تفاوت علمي يک نفر که رتبه 1 شده است و دیگری که رتبه 2 شده چقدر است.
مثلا تراز نفر اول 7300 و تراز نفر دوم 7000 است. يعني رتبه 1 تا 2 فاصله 300 درجه اي از نظر توان علمي دارند.
این تفاوت چگونه مشخص میشود؟ از طریق مقایسه شما با دیگران.
به چه صورت؟
عوامل موثر در تراز کنکور
- مثلاً در درسهایی که اکثر افراد، درصد پایین زدهاند به عنوان نمونه 40 درصد، اگر داوطلبی 90 درصد بزند تفاوت این فرد با بقیه بسیار زیاد خواهد بود. زیرا این شخص توانسته درصدی را بزند که سایرین نتوانستهاند.
در سوالات هم این اتفاق میافتد. ممکن است دو داوطلب 60 درصد بزنند اما یکی تراز آن از دیگری بیشتر باشد. چه موقع این اتفاق میافتد؟ زمانی که داوطلب برتر، به سوالاتی از آن درس پاسخ داده باشد که اکثراً نتوانسته اند پاسخ بدهند و برعکس فرد دوم به سوالاتی پاسخ داده است که همه توانستهاند پاسخ دهند.
- همچنین سطح دشواری سوالات نیز بسیار تعیین کننده است. سوالات در سازمان سنجش سطح بندی میشود: ساده، متوسط و دشوار. داوطلبی که بتواند سوالات دشوار را پاسخ دهد قطعاً تراز بالاتری خواهد داشت و همینطور متوسط و سپس ساده. اگر تعداد داوطلبان پاسخ دهنده به یک سوال بسیار کم باشد یعنی آن سوال دشوار است و کسی که به این سوال پاسخ دهد تراز بالاتری تعلق خواهد گرفت.
برای بهتر متوجه شدن تراز، سه داوطلب را در نظر بگیرید که میانگین درصد دروس به ترتیب 30 ، 45 و 70 را کسب کردهاند. اگر بخواهیم سطح علمی این 3 داوطب را بررسی کنیم، با مفهوم رتبه میتوان به این نتیجه رسید که داوطلب اول رتبه سوم، داوطلب دوم رتبه دوم و داوطلب سوم رتبه یک را دارد. اما اینکه داوطلب سوم چه قدر از بقیه توان علمی بالاتری دارد، با رتبه مشخص نمیشود.
اما تراز علمی این سه داوطلب به صورت زیر است :
- داوطلب اول : تراز 6500
- داوطلب دوم : تراز 8500
- داوطلب سوم : تراز 11000
پس با کمک تراز می توان فهمید که داوطلب سوم 4500 امتیاز تراز بهتری از داوطلب اول دارد.
تراز با دقت بسیار بالا میتواند سطح علمی داوطلبان و دانشآموزان را با یکدیگر مقایسه کند.
مثالی از دل داوطلبان
بیشتر مواقع داوطلبانی را میبینیم که کارنامه کنکور خود را اشتباه بررسی میکنند.آنها وقتی متوجه میشوند که مثلاً در درس ادبیات نمره خام 75 درصد به دست آورده اند و در درس ریاضیات نمره خام 35 درصد کسب کرده اند، تصور مینمایند که به درس ادبیات بهتر از ریاضی پاسخ داده اند. در صورتی که ممکن است نتیجه کاملاً برعکس باشد و باید به نمره تراز توجه نمایند.
بنابراین رتبه، ترتیب داوطلبان را نشان میدهد اما تراز تفاوت سطح علمی بین داوطلبان را مشخص میکند. رتبه نهایی داوطلب به هر میزانی که پایینتر باشد، عدد مناسبی است و این عدد نشان میدهد که داوطلب عملکرد خوبی در کنکور داشته است. اگر تراز داوطلب در کنکور سراسری بالاتر باشد، عدد مناسبی است و نشان میدهد که داوطلب در مقایسه با سایر داوطلبان عملکرد بهتری داشته است.
تراز کنکور چگونه محاسبه میشود؟
بدون شک همه داوطلبان با این سوال مواجه هستید که تراز کنکور چگونه محاسبه میشود ؟ با توجه به اینکه تراز داوطلبان به سطح دشواری سوالات نیز بستگی دارد، داوطلبانی که به سوالات با سطح دشوار پاسخ درستی میدهند تراز بالاتری کسب میکنند. بنابراین تراز رتبه داوطلب را مشخص میکند نه درصد سوالاتی که داوطلب پاسخ داده است.
اگر میخواهید بدانید تراز کنکور چگونه محاسبه میشود باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- محاسبه نمره خام در کنکور
- محاسبه نمره تراز
- محاسبه تراز کل
محاسبه نمره خام در کنکور
نمره خام داوطلبان در کنکور به صورت درصد بیان میشود. برای محاسبه نمره خام در کنکور باید از فرمول زیر استفاده کرد:

همان طور که میدانید برای پاسخهای اشتباه نمره منفی در نظر گرفته میشود. کمترین نمره خام در کنکور سراسری برابر با ۳۳/۳۳- درصد است. یعنی داوطلب به همه سوالات پاسخ اشتباه داده است. بیشترین نمره خام نیز ۱۰۰ درصد است. یعنی داوطلب همه سوالات را به درستی پاسخ داده است.
یکی از نکاتی که حتما باید به آن توجه داشته باشید، اهمیت نمره تراز در کنکور سراسری است.
محاسبه نمره تراز
نمره تراز هر درس یک عدد است که ما بین ۰ و ۱۰۰۰۰ قرار دارد. برای محاسبه نمره تراز برای هر درس به صورت جداگانه باید ابتدا نمره خام را برای هر درس حساب کنید. سپس با توجه به فرمول زیر میتوانید نمره تراز آن درس را محاسبه کنید:
نمره تراز = ۱۰۰* ضریب درس * نمره خام
محاسبه تراز کل
مرحله سوم برای محاسبه تراز کنکور، محاسبه تراز کل است. شما بعد از محاسبه نمره خام و تراز هر درس میتوانید با استفاده از فرمول زیر تراز کنکور خود را محاسبه کنید:

رتبه کل فرد هم در کنکور سراسری و آزاد بر اساس نمره تراز او به دست میآید، نه بر مبنای نمره خام، و هر چه نمره تراز شما از ۵۰۰۰ بزرگ تر باشد فرد در آن درس وضعیت بهتری دارد. اما حتی اگر کسی در یک درس نمرۀ خام منفی کسب کرده باشد، نمرۀ ترازش منفی نمیشود چون مبنای محاسبۀ متفاوتی دارد.
بنابراین، هرچه تراز شما بالاتر باشد، رتبه شما هم بهتر خواهد شد و میتوانید در رشته های بهتر و دانشگاه های برتر قبول شوید.
همان طور که متوجه شدید تراز در کنکور اهمیت زیادی دارد. بنابراین باید سعی کنید نمره تراز درسها را در کنکور افزایش دهید. ما در مقاله ” راههای افزایش تراز کنکور ” این موضوع را به صورت کامل به شما توضیح میدهیم.
کارشناسان مرکز مشاوره تحصیلی کابونتو نیز در تمامی مراحل کنکور سراسری در کنار داوطلبان بوده و از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تخصصی کابونتو به بررسی کارنامه داوطلبان میپردازند. متقاضیان برای آشنایی با نحوه انتخاب رشته و راهکارهای مناسب در این زمینه میتوانند با مشاوران این مرکز از طریق لینک “مشاوره تخصصی کابونتو” در ارتباط باشند.
تراز آخرین نفر قبولی رشته پزشکی 99
همان طور که گفتیم آخرین تراز برای قبولی در هر دانشگاه و رشته متفاوت است. نمره ی تراز آخرین فرد قبولی رشته ی پزشکی 96 را در چند دانشگاه بررسی میکنیم. دقت کنید که این ترازها احتمالاً با تغییرات اندکی در پذیرش سال 99 نیز مؤثرند. با توجه به اینکه پذیرش صرفاً بر اساس تراز در دانشگاه آزاد انجام میشود، آخرین پذیرشها بر اساس رتبه را در زیر بیان می کنیم.
منطقه | رتبه کشوری | جنسیت | دانشگاه | شهر |
1 | 185 | دختر | علوم پزشکی – روزانه | تهران |
2 | 1623 | پسر | علوم پزشکی – روزانه | اصفهان |
3 | 1316 | دختر | علوم پزشکی – روزانه | مشهد |
1 | 733 | پسر | علوم پزشکی – روزانه | شیراز |
2 | 2877 | پسر | علوم پزشکی – روزانه | همدان |
3 | 2786 | دختر | علوم پزشکی – روزانه | کرمانشاه |
1 | 4612 | پسر | علوم پزشکی – روزانه | زاهدان |
سوالات متداول در مورد تراز کنکور
1. تراز کنکور چگونه محاسبه میشود؟
شما میتوانید با محاسبه نمره خام و تراز هر درس با استفاده از فرمول، تراز کل خود را حساب کنید.
2.تراز کنکور اهمیت بیشتری دارد یا رتبه نهایی؟
بدون شک تراز کنکور از اهمیت زیادی در کنکور سراسری برخودار است.
3.تراز کنکور و رتبه کنکور چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
رتبه کنکور ترتیب بین داوطلبان را مشخص میکند اما تراز کنکور سطح علمی داوطلبان را تعیین مینماید.
4.برای انتخاب رشته به کدام اطلاعات کارنامه باید توجه شود ؟
به تراز و رتبه در زیر گروه توجه کنند چرا که این تراز و رتبه نسبت به ضریب هر درس در هر زیر گروه، تعیین میشود و شانس قبولی داوطلب را برای رشتههای هر زیر گروه مشخص میکند. برای مطالعه توضیحات بیشتر مقاله را مطالعه کنید .
5.تراز چیست ؟
تراز تابعی از اختلاف نمره داوطلب با میانگین جامعه آماری است که توضیحات بیشتر در متن مقاله ارائه شده است
6. نحوه محاسبه نمره کل به چه صورت است ؟
نمره کل هر داوطلب بر اساس نمرات تراز كنكور، ضرایب مربوط به هر زیرگروه و همچنين تاثير مثبت سوابق تحصيلی ديپلم و پيش دانشگاهی ( بر حسب نظام آموزشی ) به دست می آید که اطلاعات بیشتر در متن مقاله ارائه شده است .